KOMUNIKAT DLA OSÓB POBIERAJĄCYCH ŚWIADCZENIE PIELĘGNACYJNE I SPECJALNY ZASIŁEK OPIEKUŃCZY
PODSTAWA PRAWNA
1 stycznia 2024 r. wejdzie w życie ustawa z dnia 7 lipca 2023 r. o świadczeniu wspierającym (Dz.U. z 2023 r. poz. 1429)
ZMIANY W USTAWIE
I . NOWE ŚWIADCZENIE – ŚWIADCZENIE WSPIERAJĄCE
DLA KOGO?
Świadczenie jest skierowane do osób niepełnosprawnych w wieku od ukończenia 18 roku życia, które uzyskają decyzję ustalającą poziom potrzeby wsparcia na poziomie od 70 pkt do 100 pkt.
KTO REALIZUJE:
Realizacja świadczenia wpierającego będzie zadaniem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS).
Aby uzyskać świadczenie należy złożyć wniosek do ZUS.
POZIOM POTRZEBY WSPARCIA:
Poziom potrzeby wsparcia ustalany jest przez wojewódzkie zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności.
CZAS UBIEGANIA SIĘ O ŚWIADCZENIE:
Od liczby punktów poziomu wsparcia zależy kiedy będzie można złożyć wniosek i ubiegać się o świadczenie :
- dla poziomu od 87 do 100 pkt – świadczenie wspierające będzie dostępne dla osób z niepełnosprawnościami od 1 stycznia 2024 r.,
- dla poziomu od 78 do 86 pkt – świadczenie wspierające będzie dostępne dla osób z niepełnosprawnościami od 1 stycznia 2025 r.,
- dla poziomu od 70 do 77 pkt – świadczenie wspierające będzie dostępne dla osób z niepełnosprawnościami od 1 stycznia 2026 r.
OSOBA WYMAGAJĄCA OPIEKI:
- Osoba, na którą przyznano świadczenie pielęgnacyjne lub specjalny zasiłek opiekuńczy lub prawo do zasiłku dla opiekuna na dotychczasowych zasadach,
- Osoba, na którą przyznano świadczenie pielęgnacyjne na nowych zasadach obowiązujących od 1 stycznia 2024 r.
Osoba będzie mogła otrzymać świadczenie wspierające od 1 stycznia 2024 r. również w przypadku, gdy w poziomie potrzeby wsparcia wskazano mniej niż 87 punktów. Świadczenie wspierające będzie można otrzymać w wysokości od 40% do 220% renty socjalnej. Wysokość świadczenia będzie zależna od poziomu potrzeby wsparcia.
II. SPECJALNY ZASIŁEK OPIEKUŃCZY:
Od dnia 1 stycznia 2024 r. zostanie zlikwidowany specjalny zasiłek opiekuńczy.
WYJĄTEK:
Osoby, którym przyznano prawo do zasiłku na okres do co najmniej 31 grudnia 2023 r. zachowują prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego. Prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego na dotychczasowych zasadach zachowują również osoby, które sprawują opiekę nad osobami którym zostało wydane nowe orzeczenie o niepełnosprawności.
WARUNKI ZACHOWANIA PRAWA DO ZASIŁKU:
- Złóż wniosek o nowe orzeczenie o niepełnosprawności w ciągu 3 miesięcy od dnia w którym upłynął termin ważności obecnego orzeczenia. Następnie złóż wniosek o prawo do zasiłku w ciągu 3 miesięcy od dnia wydania nowego orzeczenia.
- Prawo do zasiłku na dotychczasowych zasadach będzie przysługiwać również w kolejnych okresach zasiłkowych. Warunkiem jego otrzymywania jest złożenie wniosku o prawo do zasiłku. Wniosek na nowy okres należy złożyć w ciągu 3 miesięcy po dniu, w którym zakończył się bieżący okres zasiłkowy.
III. ŚWIADCZENIE PIELĘGNACYJNE (NOWE)
DLA KOGO?
Świadczenie przysługuje wyłącznie opiekunom osób w wieku do ukończeniu 18 roku życia.
Aby otrzymać świadczenie nie musisz rezygnować z aktywności zawodowej ani z prowadzenia działalności rolniczej.
Ważne!
- Jeśli chcesz zostać na obecnych zasadach – składki KRUS będą nadal odprowadzane od osób pobierających świadczenia.
- Przy ustalaniu prawa do świadczenia pielęgnacyjnego nie będzie już istotna data powstania niepełnosprawności osoby wymagającej opieki ani fakt, czy opiekun osoby niepełnosprawnej ma ustalone prawo do własnych świadczeń z ZUS.
- Według nowych zasad, które wchodzą od 1 stycznia 2024 r. opiekunowi, który sprawuje opiekę nad więcej niż jedną osobą niepełnosprawną w wieku do 18 roku przysługiwać będzie wielokrotność świadczenia pielęgnacyjnego. Wielokrotność musi być zgodna z liczbą osób, nad którymi jest sprawowana opieka. Każda z osób pod opieką opiekuna musi posiadać odpowiednie orzeczenie.
NOWE ŚWIADCZENIE NIE PRZYSŁUGUJE, GDY:
- osoba sprawująca opiekę ma ustalone prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, świadczenia pielęgnacyjnego lub zasiłku dla opiekuna;
- osoba wymagająca opieki została umieszczona lub przebywa w:
- domu pomocy społecznej,
- zakładzie opiekuńczo – leczniczym,
- zakładzie pielęgnacyjno – opiekuńczym,
- placówce zapewniającej całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku,
- zakładzie karnym,
- zakładzie poprawczym,
- areszcie śledczym
- schronisku dla nieletnich;
- osoba wymagająca opieki może złożyć wniosek otrzymywać za granicą świadczenia na pokrycie wydatków związanych z opieką. Wyjątek: przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej;
- na osobę wymagającą opieki inna osoba może złożyć wniosek i otrzymać za granicą świadczenie na pokrycie wydatków związanych z opieką. Wyjątek: przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej;
- na osobę wymagającą opieki przyznane jest prawo do:
- specjalnego zasiłku opiekuńczego,
- prawo do świadczenia pielęgnacyjnego
- prawo do zasiłku dla opiekuna.
PRZEJŚCIE NA NOWE ZASADY
Jeśli pobierasz świadczenie pielęgnacyjne na podstawie bieżących przepisów, sprawujesz opiekę nad dzieckiem do ukończenia 18 roku życia i chcesz po 31 grudnia 2023 r. otrzymać świadczenie na nowych zasadach (np. z chęci podjęcia pracy) zrezygnuj po tym dniu z obecnego świadczenia i złóż wniosek o przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego na nowych zasadach.
Pamiętaj! Po przejściu na nowe zasady nie możesz wrócić do świadczenia na starych zasadach.
POZOSTANIE NA STARYCH ZASADACH
Świadczenie pielęgnacyjne na obecnych warunkach przysługują osobom, którym zostało przyznane prawo do niego przynajmniej do 31 grudnia 2023 r. Osoby te zachowują prawo do świadczenia na obecnych zasadach również wtedy, gdy osobie nad którą sprawują opiekę wydano nowe orzeczenie o niepełnosprawności. Warunek: aby zachować prawo do świadczenia należy złożyć wniosek o nowe orzeczenie o niepełnosprawności w ciągu 3 miesięcy od dnia, w którym upłynął termin ważności obecnego orzeczenia. Następnie złóż wniosek o prawo do zasiłku w ciągu 3 miesięcy od dnia wydania nowego orzeczenia.
ŚWIADCZENIE WSPIERAJĄCE A ŚWIADCZENIE PIELĘGNACYJNE, ZASIŁEK OPIEKUŃCZY I ZASIŁEK DLA OPIEKUNA
Świadczenie pielęgnacyjne i specjalny zasiłek opiekuńczy przyznane na obecnych zasadach oraz zasiłek dla opiekuna nie będą przysługiwać, jeśli osoba wymagająca opieki będzie miała przyznane świadczenie wspierające.
Już złożenie wniosku do ZUS przez osobę wymagającą opieki o przyznanie świadczenia wspierającego skutkować będzie wstrzymaniem wypłaty świadczeń przyznanych opiekunowi.
Ważne!
Świadczeniami nienależnie pobranymi podlegającymi zwrotowi wraz z odsetkami, które będzie musiał zwrócić opiekun osoby niepełnosprawnej będą świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy lub zasiłek dla opiekuna wypłacone za okres, za który osoba wymagająca opieki otrzyma świadczenie wpierające.
Osoba składająca wniosek w ZUS o świadczenie wspierające będzie mogła zdecydować od którego miesiąca chce otrzymywać świadczenie wspierające. Dzięki temu opiekun może uniknąć konieczności zwrotu podwójnie pobranych świadczeń.
ŚMIERĆ OSOBY WYMAGAJĄCEJ OPIEKI A ŚWIADCZENIA
Po 31 grudnia 2023 r. jeśli umrze osoba wymagająca opieki to osoba pobierająca świadczenie pielęgnacyjne (na starych i nowych zasadach), specjalny zasiłek opiekuńczy oraz zasiłek dla opiekuna zachowa prawo do przyznanego świadczenia do następnego miesiąca, po miesiącu w którym osoba wymagająca opieki zmarła. Przykład: osoba wymagająca opieki zmarła w styczniu, opiekun otrzyma świadczenie do końca lutego.
Ważne! W ostatnim miesiącu nie będą odprowadzane składki ZUS/KRUS.
DODATKOWE INFORMACJE
Prawo do świadczeń w indywidualnych sprawach ustalane jest decyzją administracyjną, po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego oraz po przeanalizowaniu dostępnego materiału dowodowego15 i sprawdzeniu obecnego stanu sprawy.
Więcej informacji na temat zmian można znaleźć na poniższych stronach internetowych:
https://www.gov.pl/web/rodzina/swiadczenie-wspierajace-i-swiadczenie-pielegnacyjne---informacje
https://www.gov.pl/web/rodzina/swiadczenie-wspierajace---pytania-i-odpowiedzi
Załączniki: